"Eğitim ve Gençlik Programlarında Türkürkiye 33 ülke arasında en büyük bütçeye sahip 3. ülke"
Dünya ülkeleri ulusal gençlik stratejileri raporunun amacı, Türkiye ve Dünya ülkelerinin kullandıkları gençlik tanımlarının, uyguladıkları gençlik stratejilerinde öncelik verdikleri konuların incelenmesi ve gençlik stratejileri bağlamında Türkiye’nin dünya ülkeleri arasındaki konumunun belirlenmesidir.
Dünya ülkeleri ulusal gençlik stratejileri raporunda Avusturya, Azerbaycan, Birleşik Krallık, Finlandiya, Fransa, Güney Kore, Gürcistan, Hollanda, İsveç, İtalya, Japonya, Kanada, Rusya, Ukrayna, Yunanistan ve Türkiye’nin gençlik stratejilerini oluştururken kullandıkları gençlik yaş tanımı yer almaktadır. Ayrıca, bu ülkelerin gençlik stratejilerinde öncelik verdikleri konular, stratejilerin dayandığı ilkeler, gençlik konusunda ulaşmaya çalıştıkları hedefler ve gençlik programları incelenmiştir.
Programın amacı geniş tabanlı çocuk ve gençlik politikasını güçlendirmektir. Stratejiye yeni bir bakış açısı kazandırmak, yönetimin şubelerinin takibini ve yönlendirmesini yapmak ve bu şubeler arasında iş birliği sağlamak hedeflenmektedir.
Program bütün çocukların ve gençlerin eşitliği prensibini savunmaktadır. Program içerisindeki önlemler farklı cinsiyet ve yaş grubundaki bireyleri hedef almaktadır (0-6, 7-12, 13-17, 18-24, 25-29). Ayrıca program eşitlik desteği ve azınlıklar gibi özel gruplara karşı ayrımcılığı önleme gibi bazı stratejik hedefler içermektedir. Bu hedef gruplar göçmenler, Roman bireyler, engelli genç ve çocuklar, farklı etnik kökene sahip ailelerin çocukları, cinsel yönelim olarak azınlıkta olan çocuklardır.
Gençlik Garantisi
Gençlik Garantisi Projesi 2013 yılından beri ulusal bazda uygulanmaktadır ve projede yönetimin farklı dalları arasında iş birliği kurulmasına odaklanılmaktadır. Projede esas sorumluluğu Ekonomi ve Çalışma Bakanlığı üstlenmekte ve Eğitim ve Kültür Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı iş birliğinde bulunmaktadır.
Gençlerin yaşamı yürütme becerilerini geliştirmek ve işe girebilmeleri için gereken özelliklere sahip olabilmelerini sağlamak hedefler arasında yer almaktadır. Projede yer alan önlemler:
Gençlere yönelik sosyal, fiziksel ve ruhsal sağlık servisleri geliştirmek ve onların rehabilitasyon imkanlarına erişimini garantilemek
İş arama aktivelerini yoğunlaştırmak ve istihdamlarını artırmaya yönelik teşvikleri artırmak
İhtiyacı olan gençlere destek sağlamak için onlara örnek alabilecekleri bir model belirlemek.
DÜNYA ÜLKELERİ ULUSAL GENÇLİK STRATEJİLERİ RAPORU
Dünya ülkeleri gençlere yönelik stratejiler oluştururken hedef grup olarak belli yaş aralıklarını belirlemişlerdir. Aşağıda yer alan grafikte de görüldüğü gibi gençlik tanımını yaparken kullanılan yaş aralığı ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir.
Aşağıdaki grafikte 2016 yılı Eurostat verilerine göre dünya ülkelerinin genç nüfus oranları yer almaktadır. İncelenen ülkeler arasında genç nüfus oranının en yüksek olduğu ülke
%25.9 ile Azerbaycan iken bu oranın en düşük olduğu ülke %13.5 ile Güney Kore’dir.
Çalışmanın geneli incelendiğinde ülkeler arasında yer alan farklılıkların toplumların sosyal, kültürel ve ekonomik farklılık ve ihtiyaçları bağlamında ortaya çıktığı söylenebilir. Gençlikle ilgili ülkelerin öncelikli konularına bakıldığında;
Avusturya’da istihdam ve öğrenim, katılım ve girişimcilik, hayat kalitesi ve iş birliği ruhunun, Birleşik Krallık’ta dezavantajlı gençlerin sosyal hayata katılımı, gençlerin eğitimi, istihdamı ve aktif yurttaşlığın, İtalya’da gençlerin özerkliği, iş ve eğitim hayatındaki yerinin,
İsveç’te genç bireylerin iş yaşamına, eğitim hayatına ve toplumun diğer alanlarına katılımı ve serbest zamanlarını değerlendirme yollarının, Hollanda’da gençlerin refah düzeyi, sağlık, eğitim gibi temel hizmetlere erişiminin,
Fransa’da genç bireylerin özerkliği, sosyal haklara erişimi, eşitsizlik ve ayrımcılığa karşı mücadele ve gençlerin toplum meselelerine aktif katılımının, Yunanistan’da genç işsizliği, istihdamı ve işgücü, gençlerin sosyal hayata katılımı, sosyal dışlanma ve içerme, iklim değişikliği ve yeşil alanların korunması gibi çevreyle ilgili meselelerin, Ukrayna’da gençlerin eğitimi, istihdamı, sağlığı, barınması gibi temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi, gençlerin aktif vatandaşlığı ve kendi bölgelerinden bazı sebeplerle uzaklaşmış gençlerin ülkeye uyumunun, Rusya’da gençlerin ihtiyaçlarına yönelik mevzuat ve stratejilerin geliştirilmesi, gençlik alanında kaynakların güçlendirilmesi ve gençlerin gönüllülük bilincinin, Azerbaycan’da gençlere fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimleri uygun ortamın oluşturulması, onların yetenek ve becerilerinin artırılması, azınlık ve mülteci gençlerin sorunlarının, Gürcistan’da gençlerin kamusal, ekonomik, kültürel ve politik hayattaki fırsatlara erişimi, yüksek kaliteli eğitim, iş ve profesyonel gelişimlerinin sağlanması, sağlıklı yaşam biçiminin desteklenmesi ve sağlık hizmetlerine erişim, insan hakları konusunda farkındalığın artması ve özel ihtiyaçları olan gençlerin desteklenmesinin, Finlandiya’da sosyal içerme ve katılımın güçlendirilmesi, ayrımcılık karşıtı eylemlerin desteklenmesi, gençlerin ve çocukların gündelik yaşamlarına yön verebilmelerinin, Ülkemizde ise eğitim ve hayat boyu öğrenme, etik ve insani değerler, istihdam ve girişimcilik, dezavantajlı gençler ve sosyal içerme, gençlerin serbest zamanlarının etkin bir şekilde değerlendirilmesi, sağlık, gönüllülük ve hareketlilik konularının gençlik stratejilerinin uygulama ve önceliklerinde yer aldığı görülmektedir.
1. TÜRKİYE ULUSAL GENÇLİK STRATEJİSİ
Ulusal Gençlik Politikası İçerik ve İlkeleri
Gençlik, biyolojik olmaktan ziyade sosyolojik anlamda ele alınması gereken bir kavramdır. Gençliğin içinde bulunulan zaman, toplumların sosyo-ekonomik gelişimleri, kültür ve geleneklerine göre tanımı yapılır. Dolayısıyla öznellik içeren gençlik tanımlamaları için evrensel kabul görmüş tek bir yaş aralığından söz edilemez. Ülkemizin şartları göz önüne alındığında gençlik politikalarının hedef grubu 14-29 yaş aralığında bulunan bireyler olarak kabul edilmektedir. Gençlerin yaş, cinsiyet, ekonomik, sosyal, ailevi ve kültürel durumları, eğitim seviyeleri, yaşadıkları yerler vb. hususlar göz önünde bulundurularak gençlerle uygun iletişim kanallarının kurulması kamu politikalarının oluşturulmasında büyük öneme sahiptir.
Neden Gençlik Politikası
Ulusal gençlik politikaları sadece gençleri değil aileyi, kurumları ve toplumun tüm fertlerini ilgilendiren, bugünü ve geleceği etkileyen önemli bir toplumsal değişken ve belirleyici faktördür.
Genç bireylerin sosyal hayatın her alanına aktif katılımı ve sahip oldukları yetenek ve becerileri ortaya çıkarabilmeleri ulusal gençlik politikalarında yer alan vazgeçilmez faktörlerdir. Bunun yanı sıra, gençlik politikaları gençleri ihmal ve istismardan korumanın yollarını bulmayı hedefler.
Türkiye’de gençliğin vazgeçilmez değerlerini oluşturmak, hedefler belirlemek, ana hedef grubunu belirlemek, bütün ilgili kurumlar ve genç bireyler arasında iş birliğini sağlamak, gençlik programlarını geliştirmek ve öncelikleri belirlemek için aktif ve gereken yeterliliğe sahip gençlik politikalarına ve bir politika belgesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Ulusal Gençlik Strateji Prensipleri
Ulusal Gençlik ve Spor Politika Belgesi aşağıda belirtilen ana ilkeleri ve değerleri içermektedir:
İnsan haklarına, demokratik değerlere ve Cumhuriyete bağlılık,Milli, tarihi, kültürel ve insani değerleri benimsemek, yaşamak ve yaşatmak,
Hak temelli bir yaklaşımı esas almak,
Her türlü ayrımcılığı önlemek ve fırsat eşitliğini gerçekleştirmek,
Bireysel ve toplumsal farklılıkları bir zenginlik, bu zenginliği de toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin bir aracı olarak görmek, Araştırmaya ve bilgiye dayalı olmak,
Dezavantajlı gençlere öncelik tanımak,
Politika ve uygulamalarda uluslararası standartları gözetmek,
Katılımcılık,
Erişilebilirlik,
Bütüncüllük,
Uygulanabilirlik,
Hesap verilebilirlik,
Şeffaflık,
Yerelliktir.
Ulusal Gençlik Strateji Programları
2014-2018 yıllarını kapsayan 10.Ulusal Gelişim Planı küresel ekonomide yer alan belirsizlikler, riskler, değişiklik ve dönüşümler göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Strateji programı üst düzey ve dengeli ekonomik gelişimlerle birlikte uluslararası yeterlilik, toplum bilinçlenmesi, yasalar, insan gelişimi, çevre koruma ve kaynakların sürdürülebilir kullanımı gibi konuları da içermektedir. Hazırlanan plan çerçevesinde Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişim süreci çok boyutlu ve bütünlükçü bakış açısıyla ve insan odaklı çerçeveden uyarlanan katılımcılık yaklaşımıyla ele alınmıştır.
Plan içerisinde problemli bölgelerde bulunan çocuk ve gençler ve bunlara yönelik çözümlerin bulunduğu bölüm bulunmaktadır. Özellikle genç işsizliğindeki artış iş gücü piyasasının ana problemlerinden biridir.
2014-2018 10. Gelişim Planının amaçları:
Hizmetlerin kalitesini arttırmak
Korunmaya ihtiyacı olan çocukların sosyal ve kişisel gelişimlerine destek sağlamak için hizmetler sunmak Sokakta çalışma, ağır ve tehlikeli işler gibi çocuk işçiliğinin en kötü yapılarını ortadan kaldırmak Gençlerin sosyal hayatta ve karar alma mekanizmalarında daha aktif rol almasını sağlamak Hareketlilik programlarını çeşitlendirmek ve bunlara dezavantajlı gençlerin katılımını arttırmak Genç bireyleri zararlı alışkanlıklardan korumak için spor, sanat ve kültür alanlarında yapılan destekleyici programları sürdürmek Ülkenin gelişim sürecinde gençlerin aktif olması
Gençlerin bilgi toplumunun gerekliliklerine karşılık verecek donanıma sahip olması Gençlerin yaşam becerilerine sahip olması, girişimcilik ve katılımcılık konularında kendinden emin olması Gençlerin insancıl ve milli değerlere sahip olması
Gençlere yönelik hizmetlerin kalitesinin arttırılması
Çocukların yoksulluktan kaynaklanan mahrumiyetlerini ortadan kaldırmak, kızların okula kayıt ve devamlılık oranını arttırmak, eğitimde ve istihdamda yer almayan gençlerin ekonomik ve sosyal hayata katılımlarını arttırmak hedeflenmektedir.
Gençlik Stratejisinin Dünya Boyutu
Ulusal Gençlik ve Spor Politika Belgesi (2012) gençlik ve spor alanında rehber niteliğinde olup bu alanlarda ortak anlayış, vizyon, politika ve hedeflere erişmek ve ilgili kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşların aktiviteleri ve hizmetleri arasında iş birliğini sağlamak için hazırlanmıştır.
Türkiye Dünya Birliği üyesi olmamasına rağmen Ulusal Ajans programları yürütmekte ve projeleri yürüten bireyleri ve grupları desteklemektedir. Bugün Türkiye Ulusal Ajansı yürütülen aktiviteler ve Dünya Birliği Eğitim ve Gençlik Programlarına Türk vatandaşlarının katılımı bakımından 33 ülke arasında en büyük bütçeye sahip 3. ülkedir.